Aloe vera, yaklaşık 6000 yıldır var olan ve tarihin en eski zamanlarından beri mucizevi olarak anılan bir bitkidir. Mısırlılar için Aloe vera bir “ölümsüzlük bitkisi” dir. Kızılderililer için “Cennetin Sihirli Değneği”, bizim içinse de “Tıbbi Sarısabır”. İlaç, gıda ve kozmetik gibi birçok alanda yaygın olan Aloe vera hemen hemen herkesin bir kez hayatına dokunmuş bir bitkidir. En çok tercih edilen ev bitkilerinden biri olan Aloe vera, bir sukulenttir ve yormayan bir bakımı vardır. Bakımı doğru sağlandığında hızla çoğalır ve çiçek açar. Peki Aloe vera bakımı nasıl olmalı? Aloe vera sulaması, toprağı ve üretimi hakkında merak ettikleriniz için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
Aloe Vera Bakımı
Geniş bir aileye sahip olan Aloe vera’nın 500’den fazla türü olduğu bilinmekte. Aloe bitkilerin çoğu birbirine çok benzemekte, fakat sadece az bir kısmı eski zamanlardan beri özellikle tıbbi alanda iyileştirmek için kullanılır. En çok bilinen ve kullanılan türü, Aloe veradır. Aloe vera’nın bilimsel ismi uzun yıllar tartışma konusu olmuştur ve bu yüzden karşımıza farklı isimlerle çıkabilmektedir. Hemen hemen her kültür de Aloe Vera olarak bu türü “Aloe barbadensis” ismiyle de görebilirsiniz. Aloe vera için kullanılan isimler:
- Aloe vera
- Aloe barbadensis
- Aloe vera barbadensis Miller
- Aloe vera var. barbadensis
- Aloe vera var. chinensis
Aloe veranın bu kadar faydalı olmasının sebebi, yaprağında bulundurduğu jel sayesindedir. Ölümsüzlük bitkisi olarak bilenen Aloe verayı evde veya bahçede kolaylıkla yetiştirebilirsiniz. Eğer sukulent bakmaya alışkınsanız, Aloe veraya kolay bir şekilde bakabilirsiniz. Aloe vera aydınlık ve esintili yerleri çok sever. Güneş almayan bir yerde bakıldığında form bozukluğu meydana gelir. Hızlı kuruyan topraklar bu bitkiler için idealdir. Toprak tamamen kuruduğunda tam sulama yapılmalıdır. Eğer bitki bakmaya yeni başladıysanız Aloe vera, sizin için güzel bir başlangıç olabilir. Bakımı gibi, üretimi de basit olan bu türle, bir bitki gelişimini kolaylıkla gözlemleyebilirsiniz.
Aloe Vera Sulaması
Aloe Vera bir sukulent türü olduğu için, sukulentlere uygun bir şekilde sulama yapılmalıdır. Aloe, fazla suya maruz kaldığında kökten çürüme yapar. Bunu engellemek adına, bitkinin toprağı tamamen kuruduğunda sulama yapılmalı. Sulama yapmadan önce, toprağın en alt kısmı da kurumuş olması gerekir. Bunu anlamak için, toprağın dibini bir aparatla veya parmağınızla kontrol edebilirsiniz. Eğer toprak hala ıslaksa, sulama ertelenmeli. Sulama yapılacaksa, su toprağın her yerine nüfuz etmeli. Bu yüzden, sulama miktarı saksının boyutuna göre değişecektir. Yazın, toprak hızlı kuruyacağı için daha sık sulamanız gerekirken, kışın soğuk ortamda bakılan bir Aloe Vera’yı ayda bir sulamanız bile yeterli olacaktır. Belirli bir sulama aralığında bahsetmek mümkün değildir. Sulama aralığını; bulunduğunuz bölge, kullandığınız toprak ve saksı, bitkinin aldığı ışık ve bitkinin boyu gibi etmenler belirler. Bu yüzden, aynı ev içerisinde farklı konumlandırılmış iki Aloe veranın bile sulama aralığı birbirinden farklı olabilir. Yazın sulamanın akşam saatlerinde, güneş battıktan sonra yapılması tavsiye edilir. Bunun iki sebebi vardır: İlki, güneş vurduğunda toprak daha hızlı kuruyacak ve bitki belki ihtiyacı olan suyu tam olarak alamayacak olmasıyken ikinci sebebi de sulamanın yapraklara değmesi ve yüzeyde kalan su damlalarına güneş vurması sonucu, bitkide küçük yanıklar oluşturabilmesi. Eğer, Aloe vera yaprakları yumuşamaya başladıysa bu bitkinin çok fazla suya maruz kaldığını ve çürümeye başladığını gösterir. Böyle bir durumla karşılaştığınızda, çürüme henüz gerçekleşmediyse; bitkiyi topraktan ayırarak, gölge bir yerde kurutabilir ve daha sonrasında da kuru bir toprağa dikerek, normal bakımına devam edebilirsiniz. Çürüme varsa, çürüyen kısım bitkiden ayrılmalıdır. Aloe vera yapraklarında su barındırdığı için susuzluğa karşı tolerans vardır.
Aloe Vera Toprağı Nasıl Olmalı
Aloe Vera için kaktüs ve sukulentler için kullandığımız karışım topraklarından kullanabilirsiniz. Fakat, her kaktüs toprağı kaliteli olmuyor. Özellikle marketlerde satılan topraklar sineklenme yapabilmektedir. Bu yüzden, alacağınız toprağın içeriğini araştırmanız, kullanıcı yorumlarına bakmanız faydalı olabilir. Kaktüs toprakları, drenajı iyi geçirgen topraklardır. Bu toprak türleri, hızlı kurur ve sulama yapıldığında sadece bitkinin ihtiyacı olan suyu hapseder. Fazla su drenaj deliğinden dışarı akar. Diğer toprak türlerinin su tutma özelliği olduğu için, Aloe Vera için su tutucu özelliği olan toprak kullandığınız zaman, bitki fazla suya maruz kalarak kökten çürüme yapabilir. Kaktüs toprağı kullansanız dahi, yine toprak tamamen kurumadan sulama yapılmamalı. Aloe vera toprak değişimi gelişim dönemlerinde, bahar aylarında yapılmalı. Fakat Aloe vera bitkinizi yeni aldıysanız, mevsimi fark etmeksizin toprağını hemen değiştirmeniz gerekir. Ben iki yıldır aynı toprağı kullanıyorum ve çok memnunum. Kullandığım toprağa göz atmak istiyorsanız “buraya” tıklayabilirsiniz.
Aloe Vera Saksısı Nasıl Olmalı?
Aloe Vera, yerini sevdiğine hızlıca yayılabilecek ve gürleşen bir bitki türüdür. Her ne kadar, ilk dikildiği zaman yaprak ve kök birleşimi gibi görünse de bir gövdesi vardır. Saksı tercihi yaparken de bitki gövdesine ve köküne orantılı bir saksı tercih edilmeli. Saksının ağzı geniş olması, bitkinin yayılmasına yardımcı olur. Sukulent türleri için en uygun saksı, boyasız toprak saksılardır. Fakat bu bir şart değildir. İstediğiniz saksıya Aloe vera’yı ekebilirsiniz. Dikeceğiniz saksının altında drenaj deliği olması, sulama sırasında bitkinin ihtiyacı olmayan suyun atılması için önemlidir. Saksınızın altı delik değilse, kendiniz de çok kolay yöntemlerle delebilirsiniz. İnternette bununla ilgili birçok videoya ulaşabilirsiniz. Ayrıca instagram hesabımızda da plastik ve porselen saksı delme videolarımız mevcut. Eğer, saksınızın altını delmek istemiyorsanız, lav kırığı veya pomza taşı ile toprak dibine drenaj sağlayabilirsiniz.
Aloe Vera Güneş Sever Mi?
Aloe veranın gür bir şekilde gelişebilmesi için aydınlık bir yerde tutulması gerekir. Yeterli güneş almadığı zaman cılız bir büyüme gerçekleşecektir. Yazın, direkt olarak alınan öğle güneşi yakıcı olabileceği için bu saatlerde dolaylı güneş alabilecek bir yere konulmalı. Sabah veya akşam güneşi alabilir. Bunun dışında, yarı gölgeli bir yere de konumlandırabilirsiniz. Aloe verayı ev içerisinde bakıyorsanız, cam kenarında ısıtıcılardan uzak bir yer tercih edilmeli.
Aloe Vera Çiçek Açar Mı?
Evet. Her ne kadar akla sadece yeşil yaprakları gelse de Aloe vera çiçeği olan bir türdür. Bakımı doğru sağlandığında, bir veya ikinci yılında çiçeklenecektir. Gövdesinden çıkaracağı bir dal ile çiçeklenme sürecine başlar. Tepe kısmında bir huni şeklinde kozalak gibi bir yapı oluşturur ve o yapının odacıklarından kırmızı tonlarındaki çiçeklerini salar.
Aloe Vera Kış Bakımı
Aloe vera kolay yetişen bir bitki olsa da kışın dikkat edilmediği zaman ölebilecek kadar nadir bir türdür. Aloe vera için de sukulentler için uygulanan kış bakımını sağlayabilirsiniz. Kışın, sulama yaptığınızda toprak çok yavaş kuruyacağı için; ayda bir sulamanız yeterli olacaktır. Kasım ayından Mart ayına kadar bu şekilde soğuk bir ortamda bakabilirsiniz. Eğer bulunduğun bölge eksi derecelere düşmüyorsa balkon veya bahçede bakmaya devam edebilirsiniz. Aloe Vera, -4 dereceye kadar dayanabilir. Çok sık don olan bölgelerde bitki dışarıda bakılacaksa bir korumaya alınmalı veya ev içerisinde bakımı sağlanmalı. Ev içerisinde de soğuk bir oda mevcutsa cam kenarında, aydınlık bir yerde kış bakımına devam edebilirsiniz. Burada yeterli güneş aldığından emin olunmalı ve düzenli aralıklarla havalandırılmalı. Eğer sıcak bir ortamda bakılacaksa da yaz bakımına devam edilmeli. Sıcak ortamda toprak hızla kuruyacağı için tam kuruma gerçekleştiğinde sulanmalı. Sıcak ortamda da yeterli güneş almalı ve ısıtıcılardan uzak tutulmalı.
Aloe Vera Üretimi
Aloe Vera üretimi kolay olan bir sukulent türüdür. Üç şekilde yapılabilir: Kökten ayırma, gövdeden ayırma veya yapraktan üretim.
- Aloe Vera, geliştikçe kökten yeni yavrular çıkaracaktır. Köküyle beraber bu yavruları ayırarak kolay bir şekilde üretim yapabilirsiniz. Bunun için bitkinin gelişmesini beklemeniz gerekir. Bitki ne kadar gelişmiş olursa, tutması ve tutan bitkinin gelişmesi de o kadar hızlı olacaktır.
- İkinci yöntem, gövdeden ayırma ile üretim. Aloe Vera iyi bakıldığı sürece gürleşecek ve aynı köke bağlı gövdeden yeni yavrular çıkaracaktır. Bu yavruları gövdeden ayırarak üretim yapılabilir. Öncelikle, yavruların gelişmiş olması önemlidir. Ayrılan yavrunun yara kısmı birkaç gün gölge bir yerde kurutulmalı ve daha sonra da uygun toprağa dikilmeli. Kökü olmadığı için, sulama konusunda dikkat edilmeli. Fazla sulama, bitkinin çürümesine sebep olabilir. Bunu engellemek adına, drenaj deliği olan küçük boy saksılar tercih edilebilir.
- Son Aloe vera üretim yöntemi ise yapraktan çoğaltmadır. Gelişmiş bir Aloe vera yaprağını, anne bitkiden keserek ayırabilirsiniz. Yaprağın dibinden veya ortasından ayırabilirsiniz. Kesilen yaprak, birkaç gün gölge bir yerde kurutulduktan sonra toprağa dikilmeli ve kök verene kadar düzenli olarak toprak nemlendirilmeli. Çok fazla suya maruz kalması çürümeye sebep olabileceği için ikinci yöntem de bahsettiğimiz gibi küçük boy saksılar tercih edeblirsiniz.
Aloe vera üretimi için bitkiyi gövdeden keserek ayıracağınız zaman kullandığınız ekipmanların temiz, steril olması önemlidir. Bitki kesildiği zaman, kesilmiş kısmı açık yara gibi düşünebilirsiniz. Bu yüzden, enfeksiyon kapması sonucu üretilecek parça ve hatta anne bitki hastalanabilir ve ölebilir. Çoğu kişi, bitkinin enfeksiyon kapmasını engellemek adına tarçın kullanmakta. Yara kısmı tarçına batırılarak, kurumaya bırakılır. Bu konuda tam olarak net bir bilgi olmamakta birlikte, bitkiye herhangi bir zararı yoktur.
Aloe Vera Gübre Kullanımı
Aloe vera gübrelenmeye ihtiyacı olmayan bir bitkidir. Yılda bir veya iki kez uygulayabilirsiniz. Eğer gübre uygulamak isterseniz, sıvı veya katı sukulent türleri için kullanılan gübrelerden tercih edebilirsiniz. Sukulentler için birçok markanın sıvı besini mevcuttur. Gelişim dönemlerinde yani bahar aylarında bu gübreyi uygulayabilirsiniz. Kışın dinlenme dönemlerinde oldukları için gübreleme yapmanız pek faydalı olmayacak. İlk başta da bahsettiğimiz gibi, Aloe vera için gübre uygulamanıza gerek yoktur. Yerini sevdiğinde, doğru bakım sağlandığında kontrolsüz bir şekilde gürleşecektir.
Aloe Vera Yaprakları Neden Kahverengiye Döner?
Aloe vera bakımı kolay olan bir bitki olmasına rağmen, bazı durumlara karşı toleransı çok azdır. Aloe vera’ya yanlış bakım sağlandığı zaman bunu yapraklarına yansıtır ve yaprakları kahverengiye döner. Aloe veranın yapraklarının kahverengi olmasının birçok nedeni vardır. Bunlar:
- Çok veya Sık Sulama
- Fazla Güneş Alması / Güneş Yanığı
- Mantar veya Diğer Hastalıklar
- Çok Fazla Gübre Kullanımı
- Dona Maruz Kalması
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi Aloe vera için geçirgen toprak kullanılmalı ve toprak tamamen kuruduğunda sulanmalı. Eğer fazla sulamadan dolayı bitkiniz kahverengiye dönerse, ilk başta yapraklarda lekelenmeler oluşacak ve bu lekelenmeler yaprak üzerinde yayılmaya başlayacak. Daha sonra yaprak, yumuşamaya başlayacak, dik duran o yaprak kendini salacak ve dokunduğunuz zaman cıvık bir yapıda olacak. Tek bir yaprakta bunu yaşamanız, bitkinizin çürümeye başladığını göstereceği için, hızlı bir şekilde önlem alırsanız bitkinizi kurtarabilirsiniz. Böyle bir durumla karşılaştığınızda, bitkiyi kuru bir toprakla değiştirip, hastalanmış yaprağı bitkiden ayırmanız yeterli olacaktır. Fakat kökten bu çürüme olduysa ve kök kısmından bitki dağılıyorsa; çürük kısmı bitkiden ayırarak yeniden köklendirme yapılabilir. Fazla gübre kullanımı da kökleri yakacağı için, bitkinin kökten ölmesine sebep olur. Eğer Aloe gübreleme sonucu kahverengiye dönüyorsa, bu fazla gübre kullandığınızı gösterir. Böyle bir durumda, kuru gübresiz bir toprakla bitkinizi değiştirebilirsiniz.
Aloe Vera Kahverengi Yaprak Uçları
Bitkinizin yaprak uçları kahverengiye dönüyorsa bu bitkinizin az sulandığını göstermektedir. Az sulanma sonucu bitki kuruduğunu gösterir. Böyle bir durumda, bitkiye ihtiyacı olan suyu vermeniz yeterli olacaktır. Bitkinizin çürümesindense kuruması daha kolay tedavi edilir. Bu yüzden sulama konusunda endişeleriniz varsa, toprağın tamamen kuruduğunu beklemeniz daha faydalı olacaktır.
Aloe Vera Güneş Yanığı
Aloe Vera bitkinizin yapraklarının kahverengileşmesinin bir diğer sebebi de fazla güneş almasıdır. Bir anlık sıcaklık değişimi veya bitkinin karanlık bir yerden alınıp direkt güneş alan bir yere yerleştirilmesi bitkinin şoka girmesine neden olabilir. Eğer ev içerisinde baktığınız bitkinizi dışarı alacaksanız yarı gölgeli daha serin bir yere konumlandırıp bitkiyi alıştırmanız bitkinin yaprak rengini korumasına yardımcı olacaktır. Yazın direkt öğle güneşi, birçok sukulent türü için zararlıdır ve bitkilerin yanmasına sebep olur. Aloe vera yapraklarında oluşan kahverengi veya kırmızı lekelenmeler güneş yanığına işaret eder. Daha sonra bu yapraklar, yavaş yavaş solmaya başlar. Bu yüzden, yaz aylarında sabah veya akşam güneşi alan bir yer tercih edebilirsiniz. Eğer endişeleriniz varsa, yarı gölgeli alanlarda da Aloe Vera sağlıklı bir şekilde gelişir. Buna karşı, Aloe veranın kışın soğuğa çok fazla toleransı yoktur. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, -4 derece altı bu bitki için öldürücü olabilir. Eğer bitki soğuğa maruz kalırsa, yaprakları sararmaya ve düşmeye başlayacaktır. Kışın böyle bir durum gözlemlerseniz, bitkinizi kurtarmak için yerini değiştirebilirsiniz. Bitkinin öncelikle soğuk kaynağına yakın yaprakları sararacağı için, bitki tamamen ölmeden kurtarmanız mümkün.
Aloe Vera Yenir Mi?
Aloe vera, doğru kullanıldığı zaman faydalı bir bitkidir. Aloe vera, genel çerçevede üç farklı bölümden oluşmaktadır. Deri, jel ve lateks. Aloe veradan faydalanmak için jel kısmının çıkarılması gerekir. Deriden çıkartılan jel kısmı aynı zamanda lateksten de arındırılması gerekir. Lateks, deri ve jel arasındaki ince sarı bir tabakadır. Acı bir tadı vardır. Aloe veranın lateks kısmının çok fazla tüketilmesi ölümcül olabilir. Aloe vera bu yüzden evcil hayvan veya çocuklardan uzak tutulmalıdır. Buna ek olarak, Aloe vera jelinden yapılan birçok güzellik ürünü vardır. Bu ürünler kullanım talimatlarına göre kullanılmalı ve asla yenmemelidir.
Aloe Vera Faydaları
Aloe vera, halk arasında tıbbi sarısabır olarak bilinir. Vitamin, mineral gibi yaklaşık 200’den fazla bileşen içermektedir. Uzun yıllardan beri birçok alanda kullanılması Aloe verayı bir ev bitkisi haline getirmiştir. Aloe vera çok sık kullanılmakla beraber, kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı öneririz. Aloe veranın faydalarından kısaca bahsetmek gerekirse:
- Aloe vera’nın jeli ferahlık hissi verdiği ve iyileşmeyi hızlandırdığı için özellikle güneş yanıklarında uygulanmaktadır. Birinci derece yanık olan bir bölgeye Aloe vera jeli uygulaması, yaranın acısını hafifletirir ve hızlı iyileştirir.
- Aloe vera B-12 A, C ve E vitaminlerini içerdiği için saça ve saç derisine iyi gelmekte ve saçın parlaklaşmasını sağlar. Saç dökülmesine ve kepeklenmeye karşı iyi gelirken, aynı zamanda saçların gürleşmesi ve güçlenmesine de yardımcı olur.15- 20 dakika saf Aloe vera jelinin saç derisine masaj yaparak sürülüp, bekletilmesi önerilmektedir. Buna ek olarak, Aloe Vera içeren şampuanları da kullanabilirsiniz.
- İçerdiği vitaminlar sayesinde, Aloe vera suyu da son zamanlarda çok popüler. Vücut pH değerini dengelerken aynı zamanda cildin nemli kalmasına da yardımcı oluyor. Buna ek olarak, akne sorunlarına da iyi geldiği için, sivilce sorunu yaşayan kişilere önerilmektedir.
- Aloe Vera suyu, mide yanması ve reflüye de iyi gelir. Kan şekerini düzenlemeye de yardımcı olur.
- Erken yaşlanmaya karşı koruyucu olduğu gibi, düzenli kullanımda cildin parlaklaşmasını da sağlar. Doğal bir makyaj temizleyici olarak da kullanabilirsiniz.
- Bunlar dışında, böcek ısırıklarına iyi gelir, ayak çatlaklarını iyileştirir, koyulaşmış olan dudak rengini açar, diş macunu olarak da kullanılır.
Aloe verayı hangi amaçla kullanmak istiyorsanız, öncelikle o alanda nasıl kullanıldığını iyice araştırmanız gerekir. Aloe verayı çok fazla kullanmak ciğer, böbrek ve bağırsaklara zararlı olabilir. Kullandığınız bir ilaç olsa da olmasa da Aloe vera kullanmadan önce bir uzman doktora mutlaka danışmanız gerekir. Aloe vera kullanımı alerjik bir reaksiyona sebep olduysa en kısa sürede bir doktora başvurulması gerekir. Yukarıda Aloe vera ile ilgili vermiş olduğumuz bilgiler sadece bir araştırma sonucudur. Bir tavsiye değildir. Paylaşım sonucu, doğabilecek olası bir sorun veya şikayetten sitemiz sorumlu değildir.
Yukarda sizinle Aloe vera bitkisinin bakımını detaylı bir şekilde paylaştık. Aloe vera ihtiyaçları karşılandığında sizi asla üzmeyecek kolay bakılıp üretilebilen bit bitkidir. Aloe vera aynı zamanda doğru kullanıldığında faydalı bir bitkidir. Aloe vera bitkisini evinizde kolayca yetiştirip, üretebilir ve sevdiklerinize hediye edebilirsiniz. Aloe vera bakımı hakkında merak ettiğiniz başka sorularınız varsa aşağıya yorum olarak bırakabilirsiniz.
Yorumlar