Lithops... Bitki mi yoksa taş mı? İlk bakışta gerçek değildir dediğimiz Lithopslar, uzun yıllar bakabileceğiniz bir sukulent türü. Yaşayan taş veya taş kaktüs olarak bilinen Lithops türü, çok yavaş büyümesine rağmen doğru bakımla her yıl yavru verebilen bir türdür. Her ne kadar alışkın olduğumuz bir bitki görünümüne sahip olmasa da yaşı geldiğinde çiçek de açacaktır. Lithops 1811 yılında ilk olarak Güney Afrikada bir botanikçi olan William John Burchell tarafından keşfedilmiştir. 30’dan fazla türü olan Lithops taş kaktüslerin bakımı kolaydır. Eğer ihtiyaçlarını doğru bir şekilde verirseniz yıllarca solmadan veya çürümeden bakabilirsiniz. Lithops bakımı nasıl olur? Lithops ne zaman çiçek açar? Bu soruların cevabını merak ediyorsanız yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
Taş Kaktüs Lithops Bakımı
Lithops, taş görünümüne sahip bir bitki türüdür. Rengarenk ve farklı desenlerde karşımıza çıkan bu türün kökeni Afrikadır. Lithops iki yapraktan oluşur. Bu iki yaprak ayrılarak ortasından çiçek açar ve çiçeğini açtıktan sonra da yavru çıkarmaya başlar. Bu yavru çıkarken eski iki yaprağı yavaş yavaş ölmeye başlar.
Lithopsların toprak altında gövdesi olması, bu döngünün sağlıklı bir şekilde tamamlanmasını sağlar. Yavaş büyüyen bir türdür. Bitkinin boyunun 15 milimetre altı yavru kategorisine girer. 15 -20 mm arası küçük, 20 – 25 mm orta, 25-30 mm arası da büyük boy olarak sınıflandırılır.
Lithopsun bakımı kolaydır. Eğer tam istediği gibi bir bakım sağlanırsa, yıllarca kolayca bakabilirsiniz. Lithops için sulama ve toprak konusunda çok dikkat etmeniz gerekir. Toprağın drenajı olmalı ve toprak kuruduğunda bitkiye değmeden sulama yapılmalıdır. Lithops taş kaktüs bakımı hakkında detaylı bilgiye aşağıda ulaşabilirsiniz.
Lithops Türleri Nelerdir?
Genel adı Lithops olan bu bitkilerin birden fazla türü vardır. Öncelikle renklerine göre Lithopsları ayırabiliriz. Buna ek olarak, şekillerine göre de birbirinden kolayca ayrılabilir. Kimi Lithops türü daha uzunken kimi daha yassı şekilde olur. Buna ek olarak üzerlerinde bulunan desenler de bitkinin türünü belirleme de büyük rol oynar. Üzerindeki desenler noktalı, kanallı, adacıklı olabilir. Bazısı tamamen desenle doluyken bazısının sadece belirli bir kısmı desenlidir. Desensiz türleri de vardır.
Toplamda 39 Lithops türü vardır: Lithops amicorum, Lithops aucampiae, Lithops bromfieldii, Lithops coleorum, Lithops comptonii, Lithops dinteri, Lithops divergens, Lithops dorotheae, Lithops francisci, Lithops fulviceps, Lithops gesinae, Lithops geyeri, Lithops gracilidelineata, Lithops hallii, Lithops helmutii, Lithops hermetica, Lithops herrei, Lithops hookeri, Lithops julii, Lithops karasmontana, Lithops lesliei, Lithops localis, Lithops marmorata, Lithops meyeri, Lithops naureeniae, Lithops olivacea, Lithops optica, Lithops otzeniana, Lithops pseudotruncatella, Lithops ruschiorum, Lithops salicola, Lithops schwantesii, Lithops steinekeane, Lithops terricolor, Lithops vallis-mariae, Lithops verruculosa, Lithops villetii, Lithops viridis ve Lithops werneri.
Taş Kaktüs Güneş Sever Mi?
Lithops taş kaktüsü güneş ışığına toleransı yüksek olan bir bitki türüdür. Yine de özellikle yaz aylarında yakıcı güneş ışığına maruz kalırlarsa sağlıklı gelişmeyebilirler. Direkt öğle güneşi diğer bitkilerde olduğu gibi Lithopsta güneş yanıklarına sebep olabilir. Aldıkları güneş ışığı yetersiz kaldığında da form bozukluğu meydana gelir.
Lithops türüne sabah güneşi aldırabilirsiniz. 4 veya 5 saat sabah güneşi almaları, yavrulaması ve çiçek açmasında destekleyici olacaktır. Öğle güneşi alan bir yerde yarı gölgede bırakılmalı. Kış aylarında da gelişimlerini destelemek için güneş ışığı mutlaka almalıdır.
Lithops Nasıl Sulanmalı?
Lithops bitkileri sukulent türü oldukları için yapraklarında su barındırır. Sulama konusunda diğer sukulentlere göre daha hassastırlar. Yok derecesinde sulamak gelişimini olumsuz etkilerken, ihtiyacından fazla sulanması da bitkinin çürüyüp ölmesine sebep olur.
Lithops bitkileri, bahar aylarında gelişimini gösterir. Çok sıcak veya çok soğuk havalarda gelişimi durur. Taş kaktüsler gelişim dönemlerinde düzenli olarak sulanmalıdır. Buna karşı, diğer mevsimlerde de sulama azaltılmalıdır. Lithops bitkilerinin bu yaşam döngüsüne uygun davranmadığımızda bitki hemen ölebilir.
Yaz sonundan itibaren soğuklar gelene kadar her iki haftada bir sulama yapılabilir. Sulama yapmadan önce mutlaka toprağın ıslak olup olmadığı kontrol edilmelidir. Toprak hala ıslak ise sulama ertelenmeli. Lithops bitkilerini altı delik saksıya dikerek alttan sulama yapılması tavsiye edilir.
Kışın, soğuk bir ortamda bakılıyorsa ayda bir sulama yapılması yeterlidir. Yazın da gelişimleri durdukları için, sadece bitki kurumaması için hafif sulamalar yapılmalı, toprak nemlendirilmesi. Yazın sulama yaparken bitkinin üzerine su damlası gelmesi ve bikinin yakıcı güneşi alması durumunda yanıklar oluşabilir. Bu durumu yaşamamak için bitkinizi sabah erken saatlerde veya akşam güneş baktıktan sonra sulama yapılabilir.
Lithops Toprağı Nasıl Olmalı?
Taş görünümlü bu sukulent türleri için geçirgen yapıda bir toprak tercih edilmeli. Lithops’un toprağının drenajı mutlaka yüksek olmalıdır. Mümkünse içeriği daha taşlı toprakları tercih etmenizi tavsiye ederiz. Lithops için kaktüs ve sukulentler için uygun olan karışım topraklarını kullanabilirsiniz.
Kaktüs toprakları sadece ihtiyacı olan suyu barındırır. Eğer saksının altı delikse, sulama sonrası fazla suyun atılımını sağlar. Bu da bitkinin çürümesini engeller. Kaktüs toprağını isterseniz kendiniz hazırlayabilir isterseniz de hazır olarak satın alabilirsiniz. Kaktüs toprağı almadan önce mutlaka içeriği araştırılmalı. Marketlerde “kaktüs toprağı” olarak satılan çeşitlerin çoğu kalitesiz içeriğe sahip olduğu için bitkilerin hastalanmasına sebep olabilir. Benim kullandığım toprağa bakmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz. Satın aldığınız toprağın içeriğini lav kırığı gibi drenaj için kullandığımız taşlarla zenginleştirirsek, bitki için doğal ortamını sağlayabiliriz.
Lithops toprak değişimi ne zaman yapılmalı? Lithops sukulenti için en ideal toprak değişimi zamanı gelişim dönemleri olan bahar aylarıdır. Dinlenme dönemlerinde toprak değişimi yapmanıza gerek yoktur. Eğer bitkinizi yeni aldıysanız, dikimde kullanılan toprağı bilmediğiniz için değişim hemen yapılmalıdır. Kaktüs toprağı dahi kullanılmış olsa dibinde göremeyeceğiniz bir hastalık bitkiyi sarmaya ve hatta hastalığın diğer bitkilerinize sıçramasına sebep olabilir. Buna ek olarak, Bitki çiçek açacak veya yavru verecekse, bu dönemlerde toprak değişimi ertelenmeli. Örneğin, çiçek açtığı dönemde yapılan toprak değişimi sonucunda çiçek açmadan kuruyabilir. Bu süreçleri olumsuz etkileyeceği için çiçek kuruduktan veya yavru tamamen çıktıktan sonra Lithops toprak değişimi yapılmalı.
Lithops Saksısı Nasıl Olmalı?
Taş kaktüsler yavaş büyüyen bir tür oldukları için çok sık saksı değişimine ihtiyaçları yoktur. İki yılda bir, kökler saksıyı sardıktan sonra ve bitki saksıyı taştıktan sonra saksı değişimi yapılabilir. Eğer lithopsu yeni aldıysanız, toprak içeriğini tam olarak bilemediğimiz için en kısa sürede saksı değişimi yapılır.
Lithopslar için boyasız toprak saksı önerilir. Toprak saksılar, toprağın daha hızlı kurumasını sağlar ve bu da sukulent türlerinin çürüme riskini azaltır. Lithops için toprak saksı şart değildir. Diğer materyallerden yapılan saksıları da kullanabilirsiniz. Sadece saksı seçiminde dikkat etmeniz gereken ilk şey, saksının bitkiye olan orantısıdır.
Lithopslar küçük türlerdir. Bu bitki için çok büyük bir saksı seçmek yanlış olacaktır. Eğer tek bir lithopsunuz varsa, boyutuna göre 5’lik veya 7’lik bir toprak saksı tercih edebilirsiniz. Birden fazla lithops için, ağzı geniş ama derinliği olmayan bir saksı kullanabilirsiniz.
Lithops için kullanacağınız saksının altının delik olması, size sulama konusunda da yardımcı olacaktır. Lithops taş kaktüs için mümkünse altı delik olan bir saksı tercih edin. Eğer saksınızın altı delik değilse kendiniz de saksının altına birkaç delik altına açarak drenaj deliği yapabilirsiniz.
Saksının altını delmek istemiyorsanız, mutlaka drenaj yapmanız gerekir. Topraktan önce su tutma özelliği olan ponza, lav kırığı gibi taşlar dizilmeli ve üzerine dikim yapılmalı. Yapacağınız bu saksı içi drenajı diğeri kadar sağlıklı değildir. Sulama konusunda çok dikkat etmeniz gerekir. Aşırı sulamada yine toprak ve bitki su içerisinde kalacağı için, çürüme kaçınılmaz olur.
Lithops Aranjman Yapılır Mı?
Lithops’un farklı türleri ve bu türlerin hepsinin bakımı aynıdır. Farklı türdeki Lithopslarınızı isterseniz birlikte aralıklı bir şekilde dikebilirsiniz. Eğer Lithops aranjman yapacaksanız, saksının ağzının geniş olması gerekir. Küçük türler olduğu için saksının derin olmaması gerekir. Yukarıda bahsettiğimiz gibi bakımlarını kolaylıkla sağlayabilirsiniz.
Lithops Çiçek Açar Mı?
Taş görüntüsüyle oldukça dikkat çeken bu minik sukulentler doğru bakımla çiçek açacaktır. Beyaz, sarı, turuncu veya pembe renkte papatyaya benzer çiçekleri vardır. Bazı türlerin çiçekleri kokulu iken, bazıları da kokusuzdur. Genellikle kendisinden büyük çiçek açar.
Yaşayan taşların çiçeklenmesi bitkinin türüne göre değişebilir. Genellkle yaz sonu gibi açarken, bahar aylarında açan türleri de vardır. Çiçekleri uzun ömürlü değildir. Güneşle birlikte açar, akşama doğru kapanır. Ertesi gün tekrar açması tamamen şanstır. Lithopsların çiçek açması için en az üç yaşında olması gerekir. Bu bazı türlerde daha uzun yıllar da olabilir.
Lithops Nasıl Çiçek Açar? Doğal ortamlarına benzer koşullarda büyütülürse çiçek açması kolaylaşır. Kuru ve sıcak iklimlerde büyüyen bu türlerin topraklarının maksimum derecede drenajı olması çok önemli. Dinlenme döneminin atlanılmaması gerekir. Gün içerisinde mutlaka güneş ışığını yeterli almalıdır.
Lithops Nasıl Yavrular?
Lithops yavrulaması diğer bitki türlerinden farklıdır. Bahar aylarında veya yaz sonunda çiçeklenme döneminden sonra yavrulamaya başlar. Çiçek açmadığı yıllarda da yavru verebilir.
Lithops yaprakları iki yana ayrılır ve ortalarından yavru verir. Bu yavru büyürken, ana gövde yavaş yavaş ölmeye başlar. Ölen yapraklardan beslenerek Lithops yavrusu büyümeye başlar ve olgunlaştığında ana bitki tamamen kurumuş olur. Lithops yavrulaması her zaman bu döngüde gerçekleşir.
Lithops Üretimi Nasıl Olur?
Diğer sukulentler ile karşılaştırıldığında üretimi zor bir türdür. Tohumdan veya bitkiyi ayırarak çoğaltma yapılabilir.
- Tohumdan üretim için, kaktüs karışım toprağına tohumlar serpilir ve ince bir toprak tabakasıyla üzeri kapatılır. Tohumlar çimlenene kadar toprak nemli tutulur. Büyüyüp gelişmeye başladığında sulama yavaştan azaltır. Bitki oluşumu tamamladıktan sonra da yukarıda bahsettiğimiz gibi bakımı uygulanır.
Bitkiyi ayırarak üretim yapılabilmesi için, bitkinin öncelikle kendisinin ikiye ayrılması beklenir. Gövdesi ikiye ayrılmışsa, bitki topraktan çıkartılır ve temizlenir. Daha sonra bitkiye zarar vermeden her gövdede kök olacak şekilde ayrılır. Ayrılan parçalar, kaktüs karışım toprağına kökler dipte kalacak şekilde dikilir.
Lithops Gübre Verilir Mi?
Lithops için gübrelemeye gerek yoktur. Dilerseniz çiçeklenme döneminde, bitkiye enerji vermek için birkaç kez uygulayabilirsiniz. Lithops gübresi için kaktüs sukulentler için üretilen sıvı besinleri kullanabilirsiniz. Ayda bir olacak şekilde bir veya iki kez verilebilir. Yaşayan taş kaktüsler narin bitkilerdir ve fazla gübrelemede yanabilme ihtimalleri çok yüksektir.
Lithops Neden Çürür?
Her ne kadar bakımı kolay olsa da Lithops nadir bir bitki türüdür. Fazla ve yanlış sulama sonucu bitki hemen çürüme gösterebilir. Sulama yaparken, suyun bitki üzerine değmemesi gerekir. Bu yüzden saksı tabağına su koyarak, bitkiyi alttan sulamak en sağlıklısı olacaktır.
Lithops çürümesinin diğer bir nedeni de su tutan toprak kullanılması. Eğer toprağın direnajı yoksa, sulama yapıldığında tüm su toprakta kalır ki bu Lithops türünün asla istemediği bir durumdur. Hızlı kuruyan toprak kullanımı Lithops çürüme ihtimalini en aza indirecektir.
Yukarıda sizinle Lithops bakımını detaylı bir şekilde paylaştık. Lithops çiçeklerini yaşı geldiği zaman sizlere hediye edecektir. Budama veya gübrelemeye ihtiyaç olmadan, sadece temel ihtiyaçlarını karşılayarak bakabilirsiniz. Lithops türlerine dilerseniz sitemizden ulaşabilir ve sizdeki türün hangisi olduğunu bulabilirsiniz. Yaşayan Taş Lithops hakkında merak ettikleriniz varsa, aşağıda yorum kısmına sorularınızı bırakabilirsiniz.
Yorumlar