Sukulentler yaprak formları ve çiçekleriyle son yılların en popüler bitkilerinden biri oldu. Özellikle de sedum sukulentler. Canlı yapraklarıyla jelibonu anımsatan bir görüntüsü var. Yemek bile istemiş olabilirsiniz... Sedumlar en kolay çiçek açan sukulent türüdür ve bakımı da oldukça kolaydır. Yayılan türlerdir ve bu sayede hızlı yavrularlar. Bu yavruları ayırıp, üretim yapabilir ve sevdiklerinize hediye edebilirsiniz. Peki sedum bakımı nasıl olur? Sedum bakımında nelere dikkat edilmelidir? Tüm sorularınızın cevabını aşağıda yazımızda bulabilirsiniz.
Sedum Türleri Nelerdir?
Bir sukulent bitkisi olan Sedumlar, bünyesinde yaklaşık olarak 500 türü bandırır. Sedumlar jelibon gibi parlak yapraklarıyla tanınır. Fakat, alışkın olduğumuz yaprak formunda da bitkilere ev sahipliği yapmaktadır. Diğer bitki türleri ile kıyasladığımızda, narin türlerdir. Yaygın sedum türleri de şunlardır:
- Sedum adolphii, Sedum albiflora, Sedum album, Sedum anglicum, Sedum dasyphyllum Minor, Sedum dendroideum, Sedum kamtschaticum, Sedum makinoi, Sedum morganianum, Sedum morganianum burrito, Sedum multiceps, Sedum nicaeense, Sedum nussbaumerianum, Sedum pachyphyllum, Sedum palmeri, Sedum praealtum, Sedum rubrotinctum, Sedum rupestre LemonBall, Sedum sieboldii, Sedum spurium, Sedum stahlii, Sedum treleasei.
Sedum Nasıl Bakılır?
Sedum, çiçek açan bir sukulent türüdür ve Crassulaceae ailesinin bir üyesidir. Sedum ilk olarak 1753 yılında Carl Linnaeus tarafından 15 tür ile tanımlanmıştır. Yaklaşık 500 adet türü içinde barındırır. Sedum bitkisini “Stonecrops” ismiyle de görebilirsiniz. Çoğu sedum türünü kolaylıkla bulabilirsiniz. Ev içerisinde, balkonda rahatlıkla bakabilirsiniz. Bahçe de yetiştirebileceğiniz türler de vardır.
Sedum sukulentler yapraklarında su barındırır, bu sayede de susuzluğa karşı toleransı vardır. Genel çerçevede baktığımızda bakımı kolay bir türdür. Ve doğru bakımla çiçek açarlar. Fakat türlere göre bakımları değişebileceği için, en doğru bakıma bitkinin türüne göre ulaşabilirsiniz. Sedum için sulama ve toprak önemlidir. Toprağın su tutmaması ve aşırı sulama yapılmaması gerekir. Yayılan türler için en kolay yavrulayan türdür. Doğru bakımla saksıyı sarar. Sedum sukulent bakımını ayrıntılarıyla aşağıda sizlerle paylaştık.
Sedum Güneş Sever Mi?
Sedumların gelişimi için aydınlık bir ortamda bakılması ve gün içerisinde en az 5-6 saat güneş ışığı alması gerekir. Sedumlar gün ışığını sever. Yapraklarının dolu dolu büyümesi, yavrulaması ve çiçek açması için güneş ışığını yeterli alması gerekir. Yazın aşırı maruz kalmaları durumunda renkleri kırmızıya döner.
Yazın direkt öğle güneşi yakıcı olduğu için, sedumları sabah veya akşam güneşi alan bir yere yerleştirebilirsiniz. Yaprakların arası açılıyorsa bu alınan güneşin yeterli olmadığını gösterir. Çelimsiz büyüme denge sorununa sebep olur. Bitki hızlı büyüyor gibi görünebilir; fakat bitki güneşe uzanmak için hızlı büyüdüğü için, büyüyen parça maalesef sağlıklı olmayacaktır.
Kışın dinlenme dönemi olsa da mutlaka yeterli güneş almalı. Ev içerisinde bakılan sedumlar, mutlaka pencere yakınıma konumlandırılmalıdır. Kışın alınan güneş, bir yaz güneşi olmasa da bu süreç için bitkiye yeterli olacaktır.
Sedum Sukulent Nasıl Sulanır?
Sedumlar kuruluğa karşı direnci olan türlerken, fazla sulamaya karşı toleransları çok azdır. Yaprak ve gövdelerinde su barındırmaları sayesinde, sedumlar ihtiyaç duyduklarında bu depolanan suyu kullanabilirler. Eğer yapraklarda büzüşme veya köşelerden başlayan bir kuruma söz konusu ise bitkinin toprağının artık sulanmasını gerektiğini hatırlatır.
Sukulent ve kaktüs türleri için su sevmediği söylenir. Sedumların her ne kadar susuzluğa karşı toleransı olsa da bitkinin sağlıklı gelişebilmesi için düzenli olarak sulanmaya ihtiyacı vardır. Sedumlar için normal sukulent sulaması yapabilirsiniz.
Sulama yapmadan önce, toprağın tamamen kurumuş olması gerekir. Toprakların yüzeyi hızlıca kurur. Fakat, bu toprağın altının da kuruduğunu göstermez. Eğer sedum sukulent bakmaya alışkın değilseniz, yüzden sulama yapmadan önce toprak mutlaka kontrol edilmeli. Bir aparat yardımıyla toprağın en dibini kontrol edebilir, çıkan sonuca göre sulama yapılabilir veya ertelenebilir. Örneğin, bir çubuk yardımıyla bu işlemi yapabilirsiniz. Çubuk çamurlu ise sulama mutlaka ertelenmelidir. Bu kontrol köklere zarar vermeden yapılmalı.
Sedum sukulentin toprağı tamamen kuruysa da tüm saksıya nüfuz edecek şekilde sulama yapılmalıdır. Sulama yavaş ve toprağın yüzeyinden itibaren her yerine ulaşmalı. Suyun, özellikle sıcak yaz günlerinde bitkinin yapraklarına değmemesi önemlidir. Yapraklar üzerinde kalan su damlaları güneş ile birlikte yakıcı olabilir.
Sulama için, içme suyu kullanılabilir. Eğer biriktirebilirseniz de yağmur suyunu da sulama için tercih edilebilir. Sık sulamak veya ihtiyacından fazla sulama, bitkinin çürümesine neden olur.
Sedum Ne Sıklıkla Sulanır?
Sedumun sağlıklı gelişimi için, doğru sulama önemlidir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi toprak tamamen kuruduğunda sulama yapılmalı. Sedum sukulent için net bir evensel sulama aralığından bahsetmek mümkün değildir. Seduma sağlanan bakım, bu sulama aralığını belirler. Sukulentin toprağı, aldığı güneş ışığı, boyutu, saksısı ve yaşanılan bölge gibi birçok etken sulama aralığını belirler. Bu da tamamen toprağın kuruma hızı ile ilişkilidir.
Örneğin, Antalya’da ikamet eden bir kişi yazın 3 günde bir sulaması gerekebilirken, Ankara’da ikamet eden kişi için bu 5 gün veya bir haftada olabilir. Hatta, aynı ev içerisinde farklı yerlerde konumlandırılmış aynı yaşta iki bitkinin bile sulama aralığı farklılık gösterebilir.
Sonuç olarak, Sedum sukulenti toprak tamamen kuruduğunda sulama yapılması sağlıklı olacaktır. Yazın, öğle sıcağında sulama yapıldığında toprak ihtiyacı olan suyu emmeden kuruma gösterebilir. Bu yüzden sulama işlemi sabah erken saatlerde veya akşam saatlerinde yapılmalıdır.
Sedum Toprağı Nasıl Olur?
Sedumların fazla sulamaya karşı toleransı yokken aynı zamanda su tutan toprakları da sevmezler. Su tutan topraklarda, bitki ihtiyacından fazla suyu tutacağı için çürüme kaçınılmaz olur. Doğru sulama yapılsa bile, toprak seçimi bitkinin sağlığı için önemlidir.
Sedumlar için kullanılan toprağın drenajı iyi olmalıdır. Sukulent ve kaktüsler için kullanılan geçirgen yapıdaki karışım topraklarından kullanabilirsiniz. Drenajı iyi olan toprakta, sulama yapıldığında, toprak sadece ihtiyacı olan suyu alır ve fazlasını atar. Eğer saksının da altında drenaj deliği varsa, su tamamen atılarak bitkinin çürümesi büyük ölçüde engellenir.
Sedum sukulent için toprağı hazır olarak satın alabilir veya kendiniz de hazırlayabilirsiniz. Eğer satın alacaksanız, toprak içeriğini mutlaka kontrol etmeniz gerekir. Çoğu marketlerde satılan toprak içerikleri kalitesiz olduğu için sineklenme yapabilir. Kendiniz hazırladığınızda da kaliteli bir torf ile birlikte suyu çekme özelliği olan perlit, cocopeat ekleyebilirsiniz. Minik lav kırığı taşlarını da tercih edebilirsiniz.Kullandığımız toprağı görmek için buraya tıklayabilirsiniz.
Sedum Toprağı Ne Zaman Değiştirilir?
Sedum toprak değişimi, sukulentlerin gelişim dönemlerinde yapılmalıdır. Sukulentler kışın dinlenme dönemine girer ve bahar başlangıcıyla birlikte sıcaklarla gelişim göstermeye başlar. Gelişim dönemi sürecinde sedum toprak değişimi yapılabilir. Bu dönemde saksısı küçük gelen veya toprağı azalan bitkilerin toprağı değiştirebilir. Kullanılması gereken toprağı bir önceki başlıkta sizlerle paylaştık.
Sedum bitkinizi yeni aldıysanız zaman fark etmeden en kısa zamanda değişim yapılması gerekir. Genelde yeni alınan bitkilerin toprağı hakkında bir bilgimiz olmuyor. Toprak yüzeysel olarak kaliteli görünebilir. Fakat toprağın dibinde, kökte bir hastalık varsa, bu durum bitkiyi sarar ve hatta diğer bitkilere de sıçrayabilir. Bu durumu engellemek için yaz-kış toprak değişimi yapılabilir.
Sedum bitkinizde çiçek varsa, toprak değişimi için çiçeğin kurumasını bekleyebilirsiniz. Tomurcuktayken, toprak değişimi tomurcukların kurumasına neden olur. Çiçek açıp, tamamen kuruduğunda değişimi yapabilirsiniz. Son olarak, sedumların toprakları belirli bir süre içeriğindeki besinleri kaybederler ve bu süre yaklaşık iki yıldır.
Sedum Saksısı Nasıl Olmalı?
Sedumların saksısı bitkinin türüne göre değişiklik gösterir. Çoğu sedum türü yayılır. Bu yayılan bitkiler (örneğin; sedum spruium) için ağzı geniş, derinliği az saksılar tercih edilmeli. Sarkan sedum türleri için (örneğin; sedum morganium) askılı saksılar tercih edilebilir.
Saksının bitkiyle orantılı olması sedum türleri için oldukça önemlidir. Bitkinin boyuna göre, özellikle büyük saksılar tercih edilmesi durumunda bitki sulama esnasında fazla suya maruz kalacağı için çürüme gösterebilir.
Sedum için boyasız toprak saksılar tercih edebilirsiniz. Toprak saksılar, toprağın hızlı kurumasında yardımcı olduğu için suya toleransı olmayan bikiler için büyük bir avantajdır. Fakat bu bir şart değildir. Plastik, seramik gibi diğer yapılardaki saksıları da tercih edebilirsiniz.
Sedum sukulentler sulamadan sonra fazla suyun atılmasını ister. Eğer saksının altında drenaj delikleri varsa, sulama esnasında bitki ihtiyacını alır ve geri kalanını bu deliklerden dışarı atar. Böylece bitki fazla suya maruz kalmadan sağlıkla gelişebilir. Saksının altında drenaj deliği yoksa kendiniz de delebilirsiniz. Saksının altına iki üç adet delik açmanız yeterli olacaktır. Eğer drenaj deliği yoksa, toprak koymadan önce lav kırığı, ponza gibi taşları bir sıra dizilir. Bu da sulamadan sonra bitkinin drenaj yapmasına yardımcı olur. Bu uygulama drenaj delikleri kadar sağlıklı değildir. Fazla sulama yaparsanız, bitki yine fazla suya maruz kalır.
Sedum saksısı ne zaman değiştirilir? Sedum türleri için saksı değişimi, aynı toprak değişiminde olduğu gibi bahar aylarında, gelişim dönemlerinde yapılmalı. Yeni alınan bitkinin saksısı hemen değiştirilmeli. Bunlar dışında, bitki saksıdan taşıyorsa ve denge sorunu varsa saksı değişimi yapılabilir. Her yıl düzenli olarak saksı değişimi yapılmasına gerek yoktur. Toprak besinini kaybedene kadar aynı saksıda kalabilir.
Sedum Sukulent Çiçek Açar Mı?
Sedum sukulenti en kolay çiçek açan sukulent türlerinden biridir. Bazı sedum türleri ilk senesinde açarken bazıları için bitkinin yaş alması gerekebilir. Sedum bitkisi beyaz, pembe, lila, kırmızı tonlarında çiçek açar. Her yıl doğru bakım sağlanırsa bir veya birden fazla çiçek açabilir. Çiçeklenme dönemi bahar başından yaz sonuna kadardır. Peki sedum nasıl çiçek açar?
- Sedum bitkisinin çiçek açabilmesi için öncelikle yukarıda bahsettiğimiz şekilde bakımının sağlanmış olması çok önemlidir. Sağlıklı olan her sedum çiçek açar. Çiçek açmada en önemlisi nokta, bitkinin susuz kalmaması ve yeterli güneş almasıdır.
- Kış bakımı da sedumların çiçek açmasında büyük bir rol oynar. Bitkilerin kış ayları boyunca soğuğa maruz kalması, bahar aylarında bu sukulentlerin çiçeklenmesini sağlar.
- Sedumlara gelişim dönemlerinde verilen sıvı besin ve gübreler de çiçeklenmeyi destekler. Sedumlara, sukulentler için kullanılan gübreler verilmeli.
Sedum Sukulentlere Gübre Verilir Mi?
Sedumların gelişimi için sıvı besinler veya sukulentler için üretilmiş özel gübreler tercih edilebilir. Bu takviyeleri kullanırken mutlaka ürünün üzerindeki talimatlara uyulmalı. Fazla gübreleme bitkinin yanmasına sebep olur. Sedum gübreleme işlemi bahar aylarında yapılır. En verimli olarak Mart ve Haziran arası ayda en fazla iki kez olacak şekilde, gübrenin türüne göre bitkiye uygulanır. Yazın gübreleme işlemi tavsiye edilmez.
Sedum Soğuğa Dayanıklı Mı?
Çoğu sedum türü soğuğa karşı dayanıklıdır. Doğal ortamında sert kışlarda bile dışarıda birçoğu hayatta kalabilir. Evde bakılan sedum türleri, doğal ortamından ayrıldığı için bu konuda daha hassas düşünebiliriz. Genellikle –5 dereceye dışarıda bakılabilir. Yaşadığınız bölgede kışın don olayları çok görülüyorsa, içerde bakımı sağlanmalı. Sıcak bir ortamda bakılan bir sedum bitkisi, bir anda soğuk bir ortama alınırsa, bitki şoka girebilir. Soğuk bir ortama alınmadan önce, bitki mutlaka alıştırılmalıdır.
Sedum Kış Bakımı
Diğer sukulentler gibi sedumlar da çok soğuk havalarda gelişimini durdurur ve bahardaki gelişimleri için dinlenme dönemine girerler. Bu süreç kış uykusu şeklinde de adlandırılabilir. Sedum türlerini kış bakımına almak için soğuk bir ortamda konumlandırmak gerekir. Eğer yaşadığınız bölgede don olayları çok yaşanmıyorsa, rahatlıkla balkonda bahara kadar bakabilirsiniz. Fakat, bitkilerinizi olumsuz etkileyecek bir hava söz konusuysa, soğuk bir odada da bakarak sedum kış bakımını sağlayabilirsiniz.
Kış mevsimi de olsa, sedumlar gün içerisinde belirli bir saat güneş ışığı alması gerekir. Eğer soğuk bir odada bakıyorsanız, pencere kenarına konumlandırarak bitkinin istediği aydınlık ortamı yaratabilirsiniz. Bununla birlikte ev içerisindeki sedumlar düzenli olarak havalandırılmalı.
Kış bakımı hakkında en çok merak edilen konu ise sulamadır. Sedumları ayda bir sulamak yeterli olacaktır. Kasım ve Şubat ayları arasında, hava sıcaklığına bağlı olarak kış bakımına geçilebilir. Kışın, gübre veya besin verilmez. Eğer, sedumlar için bu süreçte soğuk bir ortam sağlanamıyorsa, sıcak bir odada da bakımına devam edebilirsiniz. Sıcak ortamda kış bakımı sağlanmamış olur ve toprak çok hızlı kuruyacaktır. Bu durumda, sedumlara yazın uyguladığınız bakıma devam etmelisiniz. Bu süre boyunca bitkiler kalorifer peteği gibi ısıtıcılardan uzak tutulmalı.
Sedum Üretimi
Sedum sukulenti üretimi de bakımı kadar kolaydır. Tohum veya çelikle üretim kolaylıkla yapılabilir. Üretim süreçleri genel olarak aynıdır. En kolay çelikle üretim sağlanabilir. Yapraktan da üretim yapılabilir.Yapraktan üretimde yaprakların koparılan kısmı toprak altına gelecek şekilde toprağın üzerine yerleştirilmesi yeterli olacaktır. Öncelikle kök verip daha sonra yavru çıkartacaktır. Sedum türünün çelikten çoğaltımı:
- Sağlıklı ana bitkiden yine sağlıklı bir dal, gövde koparılır.
- Koparılan parçanın boyutuna göre, litresi az olan üretim saksılarına dikilir. Sukulent toprağı kullanılmalı.
- Çelik, kök verene kadar toprak nemlendirerek sulanır. Çok fazla güneş ışığına maruz bırakılmaz.
- Eğer bitki toprağa tutunmuşsa kök vermiştir ve kök verdiğinde normal sedum bakımı sağlanır.
Sedum türleri için çelikten üretimde koparılan dalın alt kısımlarındaki yapraklar koparılmalı. Üretim için en uygun zaman bahar aylarıdır. Kış sonrası sıcaklıkların artışıyla üretime başlayabilirsiniz.
Sedumlar Birlikte Dikilir Mi?
Sedumlar aranjman için uygundur. Sedum aranjmanı yapmak için, bakımları aynı olan türleri seçmeniz daha sağlıklı olacaktır. Eğer farklı bakımı olan iki türü aynı saksıya alınırsa, bu içlerinden birinin kurumasına veya çürümesine sebep olabilir. Yayılan türlerden sukulent aranjmanı yapılacaksa, bitkiler çok sık dikilmemeli. Sedum aranjmanı yapımında seçeceğiniz saksının yine bitkilerle orantılı olması gerekir.
Sedum Yaprakları Neden Dökülür?
Sedum, nadir bir tür olduğu için, bir temasla bile dökülebilirler. Bu gayet normaldir. Fakat, bitki kendi kendine dökülmeye başlıyorsa; burada bir sorun var demektir. Sedumların suya karşı toleransı çok azdır. Fazla sulama sonrası, sedum yumuşar ve sonunda dökülmeye başlar. Bu durumda, bitkiyi topraktan çıkarıp köküne bakmak lazım. Eğer çürüme başlamadıysa, kuru bir toprağa dikebilirsiniz.
Sedum Neden Kızarır?
Sedum, yapraklarıyla dikkat çeken bir türdür. Özellikle de yaprakları kırmızıya döndüğünde... Peki, sedum yaprakları neden kızarır? Sedumlar fazla güneşe ve ısıya maruz kaldığında kızarmaya başlar. Eğer kışın dışarıda bakılırsa ve çok soğuğa maruz kalırsa da kırmızıya dönebilir. Siyaha dönmediği sürece bir sorun teşkil etmez. Sedum siyaha dönüyorsa, bu bitkinin yanmaya başladığını gösterir. Kızarmasını istemiyorsanız, rengi değişmeye başlayan sedumu daha az güneş alan bir yere konumlandırabilirsiniz. Direkt gölge bir yere almak, bitkinin gelişimini ileriki zamanlarda olumsuz etkiler.
Yukarıda sizinle Sedum bakımı püf noktalarından bahsettik. Bir sukulent olan sedum türü en narin bitkiler arasında yer alır. Narin olmasına rağmen, bakımı çok basittir, sadece dikkatli olmak gerekir. Yeterli güneş, yeterli sulama ve doğru toprak ile kolayca geliştirebilirsiniz. Birini fazla veya az yaptığınızda bitki size bunu gösterecektir. Doğru bakımla yıllarca bakabileceğiniz bir ailedir. Sedum sukulent bakımı hakkında daha fazla merak ettikleriniz varsa, aşağıda yorumlara yazabilirsiniz.
Yorumlar